انفاق، واژه ای است که تقریبا برای همه آشناست، کم و یا زیاد، اهمیت و پاداش این کار، بر کسی پوشیده نیست، اما اگر بخواهیم در چند کلام، آن را معنا کنیم، انفاق یعنی مالی را در راه خدا بخشیدن.

معمولا ما آدم ها چگونه مال خود را می بخشیم؟ شاید اولین گزینه ی ما، پول دادن به گدایان و متکدیان سر چهار راه هاست، همان بچه های کوچکی که به جای بازی و بزرگ شدن در آغوش خانواده، با یه تا پیراهن، در سرمای زمستان و گرمای تابستان، آویزان ماشین شما شده و تا پول حسابی برای ارباب هایشان نگیرند، رهایتان نمی کنند.

دومین گزینه انفاق هم معمولا با چندین واسطه ی ناآشنا و غیر مطمئن، به خانواده هایی می رسد، اتفاقا سید، بدون خانه و سرپناه، محتاج جهیزیه و همان داستان ها که خودتان می دانید!

اما خدایی که انفاق را برای بندگانش دستور قرار داد و به عنوان یک کرامت اخلاقی برگزید، حتما کسانی که انفاق ما به ایشان می رسد را هم مشخص فرموده است.

نظر خدا و اولیاء پاکش چیست؟

طبقه بندی کسانی که نسبت به انفاق اولویت دارند، طبق فرموده صادق آل محمد، با کسانی که در ذهن ما ارجح هستند، زمین تا آسمان متفاوت است.

امام صادق که سلام و درود خدا بر ایشان باد فرمودند: ابدء بمن تعول (وافی : 289/6 )

در انفاق آغاز به کسانی کن که روزی آنها وظیفه توست.

در کلام خدا هم به این نکته بر می خوریم که:

يَسْئَلُونَکَ ما ذا يُنْفِقُونَ قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبينَ وَ الْيَتامي‏ وَ الْمَساکينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ(سوره بقره، آیه 215)

از تو سؤال می کنند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: «هر خیر و نیکی ( و سرمایه سودمند مادی و معنوی ) که انفاق می کنید ، باید برای پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد و هر کار خیری که انجام دهید ، خداوند از آن آگاه است. »

پس طبق فرمایش خدا و اولیاء پاکش، ابتدا والدین خود انسان که غیر از این که باید زندگی آنها به راحتی بگذرد، شان اجتماعی آنها هم رعایت شود، پدر و مادر انسان هر چه سنشان بیشتر شود، اطرافیان آنها از جمله عروس و داماد و نوه ها بیشتر شده و توقعات آنها هم بیشتر می شود.

باید به قدر گذران زندگی به آنها انفاق کرد و حتی تا جایی که بتوانند با گشاده دستی برای اطرافیانشان، کادو و شیرینی و شکلات خریده و سفره های طولانی بیندازند و خلاصه، شان اجتماعی و خانوادگی آنها رعایت شود.

سپس خود فرد، همسر و فرزندانش ، این که با گشاده دستی با آنها برخورد کند و از طرفی زیاده روی نکند، نه آنقدر به قول انگلیسی ها مشتش بسته باشد که یخچال آنها تار عنکبوت ببندد و نه آنقدر بریز و بپاش که هر زمان در یخچال را باز می کنند کیلو کیلو میوه گندیده از آن خارج کنند.

از حضرت امام صادق(علیه السّلام) سوال می کنند: آيا صحيح است يك مؤمن 10 لباس داشته باشد؟

فرمودند: بلى

پرسيدند: 20 لباس چطور؟

فرمودند: بلى

سؤال كردند: 30 لباس چی؟

بازهم جواب مثبت داد و فرمودند: اين اسراف نيست... اسراف اين است كه جامه حفظ آبرويت را در منزل و وقت كار بپوشى.( وسائل الشيعة، ج‏3، باب 9 از ابواب احكام الملابس، حديث 3)

سوم بستگان فقیر نزدیک، همیشه گفته ها و شنیده ها و فیلم های کوتاهی با موضوع فقیر ثروتمند، وجود دارد که مثلا شخصی که ظاهر محتاجی دارد، در واقع اصلا محتاج نیست و شاید از خود ما هم ثروت بیشتری داشته باشد!

شاید اگر همه ما درجه بندی انفاق را رعایت می کردیم و به جای کمک به غریبه ای که اصلا نمی شناسیمش، به آشنای تنگدست خود، مساعدتی می کردیم، این گفته ها، شنیده نمی شد!

و سپس همسایگان، رسول خدا فرموده است:

هر كس از غذا رساندن به همسايگانش دريغ كند، خداوند نيز خير خود را در قيامت از وى دريغ خواهد کرد و او را به حال خود وا خواهد گذاشت؛ و هركس که خداوند او را به خود واگذارد، چه حال بدى خواهد داشت! (من لا يحضره الفقيه، ج‏4، ص14)

رسیدگی به همسایگان، تنها در حوزه رسیدگی‌های غذایی نیست. نمونه دیگرش برآوردن نیاز آنها به لباس و پوشش است.

پیام آور رحمت و مهربانی در جایی دیگر فرمودند:

آنكه سير بخوابد در حالى كه همساي‏ه اش گرسنه است، به من ايمان نياورده است و آن كس كه شب را با لباس و پوشش مناسب بگذراند، در حالى كه همسايه‏ اش لباس مناسب نداشته باشد، به من ايمان نياورده است. (عوالی اللئالی، ج1، ص269)

خیلی‌ها هستند که نیاز به لباس سالم و آبرومند یا لباس گرم دارند، ولی از خرید آنچه نیاز دارند، عاجزند. همسایه‌ها نباید نسبت به وضعیت پوشش همسایگان خود بی‌تفاوت باشند.

و بعد یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه، که اخس و کمترین پاداش را دارد، و این دقیقا همان انفاقی است که به اشتباه در اولویت اول است و به دل ما حسابی می چسبد!

مبنع : وب سایت گلهای یاس